توهین چیست و مجازات آن طبق قانون جدید ایران چیست؟
مقدمه
در هر جامعهای، حفظ حرمت و شأن افراد از اصول اساسی نظم اجتماعی است. توهین به عنوان یکی از رفتارهای ناپسند و ضد اجتماعی، نه تنها باعث آسیب روانی به افراد میشود، بلکه میتواند زمینهساز درگیریهای گستردهتر شود. به همین دلیل، قانونگذار در ایران برای رفتارهای توهینآمیز مجازاتهایی در نظر گرفته است. در این مقاله به تعریف توهین، انواع آن، و مجازات آن طبق قوانین جدید ایران میپردازیم.
⸻
تعریف توهین
توهین در لغت به معنای «تحقیر کردن، بیاحترامی، کوچک شمردن و ناسزا گفتن» است.
در حقوق کیفری ایران، توهین به معنای استفاده از الفاظ یا رفتارهایی است که باعث تحقیر، اهانت یا بیاحترامی به دیگری شود، بدون آنکه شامل افترا یا قذف باشد.
توهین از نظر قانونی:
بر اساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات):
«توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، در صورتی که موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا 74ضربه یا جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.»
⸻
تفاوت توهین با قذف و افترا
• قذف: اتهام زنا یا لواط دادن به فرد است، که مجازات حدی دارد (۸۰ ضربه شلاق).
• افترا: نسبت دادن جرمی مشخص به دیگری، بدون ارائه مدرک.
• توهین: تحقیر یا بیاحترامی بدون نسبت دادن جرم خاص.
⸻
انواع توهین
۱. توهین لفظی: استفاده از الفاظ رکیک، ناسزا و بیاحترامی مستقیم
۲. توهین عملی: حرکاتی مثل تف انداختن، پرت کردن کفش یا شیء به طرف مقابل
۳. توهین نوشتاری یا مجازی: استفاده از الفاظ توهینآمیز در فضای مجازی (مانند تلگرام، اینستاگرام، پیامک و…)
طبق قوانین جدید، توهین در فضای مجازی نیز جرم محسوب میشود و تحت پیگرد قانونی قرار میگیرد.
⸻
مجازات توهین در قانون جدید ایران (1402 و پس از آن)
طبق اصلاحات جدید و رویه قضایی:
۱. مجازات توهین ساده به افراد عادی:
• شلاق تا 74 ضربه یا جزای نقدی (درجه ۶)
• مبلغ جریمه نقدی ممکن است تا 80میلیون تومان نیز برسد (بسته به نرخهای جدید جزای نقدی)
۲. توهین به مقامات و مأموران دولتی در حال انجام وظیفه (ماده ۶۰۹):
• حبس از 3ماه تا6ماه یا جزای نقدی
• اگر توهین شدید و آشکار باشد، دادگاه میتواند مجازات را تشدید کند.
۳. توهین در فضای مجازی:
• مشمول قانون جرائم رایانهای است.
• امکان فیلتر شدن صفحه یا پیج توهینکننده
• مجازات مشابه توهین حضوری است، اما ممکن است شامل محرومیتهای اجتماعی نیز بشود.
⸻
نکات مهم درباره اثبات توهین
برای اینکه توهین از نظر قانونی ثابت شود، نیاز به شواهد معتبر است. مانند:
• شهادت شهود
• فیلم، صدا یا متن توهینآمیز
• پیامها و چتها در فضای مجازی
⸻
آیا توهین قابل گذشت است؟
بله. توهین جرم قابل گذشت است؛ یعنی اگر فرد شاکی خصوصی (شخص توهینشده) رضایت دهد، تعقیب کیفری متوقف میشود و مجازات اجرا نمیگردد.
⸻
نتیجهگیری
توهین رفتاری است که نهتنها از نظر اخلاقی ناپسند است، بلکه در قانون ایران نیز جرم شناخته شده و برای آن مجازات تعیین شده است. با گسترش فضای مجازی، شکلهای جدیدی از توهین به وجود آمده که قانونگذار آنها را نیز مورد توجه قرار داده است. آگاهی از تعریف و مجازات توهین میتواند به حفظ کرامت افراد و کاهش درگیریهای اجتماعی کمک کند.
